 Nakon Drugog svetskog rata, dok se Evropa još oporavljala od ruševina, u Sjedinjenim Američkim Državama tiho je pokrenut projekat koji će ih vinuti u svemir — uz pomoć nacističkih raketnih inženjera.
Najpoznatije ime među njima bio je Verner fon Braun, glavni konstruktor V-2 raketa koje su razarale London tokom rata.
Fon Braun je bio oficir SS-a i član nacističke partije, ali je nakon nemačke kapitulacije prebačen u SAD u okviru tajne operacije „Paperclip“, zajedno sa stotinama drugih nacističkih stručnjaka.
Od raketa osvete do svemirske trke
V-2 je bila prva balistička raketa u istoriji, tehnološki čudo svog vremena, i prva letelica koja je prešla granicu svemira (visinu od 100 km).
Umesto da budu procesuirani za zločine, njeni tvorci su u Americi dobili državne ugovore i laboratorije.
U pustinji Nju Meksika, nacistički inženjeri su zajedno sa američkom vojskom izvodili prve testove ‘zarobljenih’ V-2 raketa. Kasnije su premešteni na Floridu, gde je 1950. osnovan Kejp Kanaveral — budući centar američke svemirske moći.
NASA je odrasla na nacističkoj tehnologiji
Fon Braun je postao direktor razvoja raketa u NASA-i. Pod njegovim vođstvom, konstruisan je Saturn V, najmoćnija raketa ikada napravljena — ona koja je 1969. godine navodno odvela ljude na Mesec.
Ironično, taj istorijski korak čovečanstva oslonio se na znanje čoveka koji je nekad pravio rakete za Hitlera.
Istina koju Amerika dugo nije želela da čuje
Decenijama je u javnosti fon Braun prikazivan kao “vizionar svemira”, dok su se prećutkivali njegovi kontakti sa SS-om i činjenica da su desetine hiljada zarobljenika u logorima umrli praveći V-2 rakete.
Američki ‘ponos’ sa znakom pitanja i uzvičnikom
Iako se Amerika ponosi titulom svemirske supersile, koreni njenog kosmičkog uspona ukorenjeni su u najmračnijem poglavlju ljudske istorije.
Nacistički naučnici, umesto da budu procesuirani za ratne zločine, dobili su pasoše, laboratorije i budžete — i postali heroji američkog svemirskog sna.
Od logora do lansirne rampe, priča o NASA-i nije samo priča o nauci i tehnologiji, već i o moralnim kompromisima, geopolitičkim igrama i nepisanom pravilu: u Hladnom ratu, pobednik je onaj ko prvi dođe do zvezda — bez obzira s kim je do njih stigao..
|
Natisni